strefafasdnowy
  • banner_glowna

    banner_glowna

  • 2EAF631B-E6ED-4BFC-A6FD-706010B91A05

    2EAF631B-E6ED-4BFC-A6FD-706010B91A05

  • edu2

    edu2

  • wolontariat2

    wolontariat2

  • edu1

    edu1

  • wolontariat1

    wolontariat1

  • wsparcie1

    wsparcie1

  • nauka2

    nauka2

  • prewencja1

    prewencja1

  • rodzice1

    rodzice1

  • 12715961_572417166255379_4683056340802614550_o

    12715961_572417166255379_4683056340802614550_o

  • 12694808_572417099588719_2410455678000043460_o

    12694808_572417099588719_2410455678000043460_o

  • 12694593_572417216255374_4619107178651918188_o

    12694593_572417216255374_4619107178651918188_o

  • 12715834_572416799588749_9024161831328535402_o

    12715834_572416799588749_9024161831328535402_o

  • 12622122_572417266255369_7016188546736093964_o

    12622122_572417266255369_7016188546736093964_o

  • 12513563_572417056255390_9082488426618654217_o

    12513563_572417056255390_9082488426618654217_o

  • 12697426_572416912922071_1423906496662205430_o

    12697426_572416912922071_1423906496662205430_o

  • 12716230_572417516255344_4510564480109551440_o

    12716230_572417516255344_4510564480109551440_o

  • 12719382_572416712922091_4734795243418508785_o

    12719382_572416712922091_4734795243418508785_o

  • 12513571_572416952922067_7007117969288234638_o

    12513571_572416952922067_7007117969288234638_o

  • 12672051_572417432922019_7982479811954868280_o

    12672051_572417432922019_7982479811954868280_o

  • 12715865_572417719588657_3242339675984631356_o

    12715865_572417719588657_3242339675984631356_o

  • 12697402_572416862922076_918349348618606007_o

    12697402_572416862922076_918349348618606007_o

  • 12698225_572417616255334_3093857915186623017_o

    12698225_572417616255334_3093857915186623017_o

  • 12658018_572417342922028_8230465932497875443_o

    12658018_572417342922028_8230465932497875443_o

  • pdf-download-dobry

    pdf-download-dobry

  • logo_twardyzawodnikpl

    logo_twardyzawodnikpl

  • writing

    writing

  • lampka-wina

    lampka-wina

  • strefafasdnowy

    strefafasdnowy

Diagnozowanie FASD za pomocą "Kwestionariusza Waszyngtońskiego"

Diagnozowanie chorób i zaburzeń jest szalenie złożonym zagadnieniem. Ten sam objaw może być symptomem wielu różnych chorób; ta sama choroba potrafi dawać różne objawy, lub przebiegać zupełnie bezobjawowo. Czasami zdarza się, że dwóch różnych specjalistów z porównywalną wiedzą i doświadczeniem nie zgadza się co do diagnozy u danego pacjenta – każdy z nich, działając w swojej najlepszej wierze, uważa, że pacjentowi dolega co innego. W przypadku zaburzeń rozwojowych sytuacja potrafi się skomplikować jeszcze bardziej. Objawy te nie zawsze są obserwowalne gołym okiem, często też nie można ich poddać testowi laboratoryjnemu który da jednoznaczne wyniki. Czy pacjent ma wysypkę, obrzęk, czy wyniki badań krwi są w normie? Kompetentny lekarz jest w stanie jednoznacznie określić odpowiedzi na te pytania. Jednak kiedy pytamy o to, czy dziecko ma cechy dysmorfii FAS albo zaburzenia sensomotoryczne, pojawiają się kontrowersje. A może dziecko ma po prostu taką urodę? Może jest po prostu niezgrabne?

Niewłaściwie postawiona diagnoza może mieć wieloletnie konsekwencje dla pacjenta. Z jednej strony pacjent, u którego niepoprawnie zostanie stwierdzone zaburzenie, którego on wcale nie ma (tzw. „błąd pierwszego rodzaju”) może być niepotrzebnie stygmatyzowany oraz poddawany nieskutecznym i nieużytecznym interwencjom. Z drugiej strony, pacjent u którego zaburzenie na które cierpi nie zostanie poprawnie rozpoznane (tzw. „błąd drugiego rodzaju”), nie otrzyma pomocy której potrzebuje, zaś jego stan nie ulegnie poprawie.

Aby uniknąć błędów związanych z subiektywnie postawioną diagnozą, specjaliści tworzą testy diagnostyczne. Konstruując taki test należy oprzeć się na sprawdzonej teorii naukowej, wybrać elementy kluczowe dla postawienia diagnozy danego zaburzenia, a następnie opracować skalę za pomocą której testujący będzie dokonywał oceny. Zaprojektowanie testu to jednak dopiero połowa sukcesu. Następnie test musi być wystandaryzowany, znormalizowany dla populacji (nie powinno się używać norm opracowanych dla dzieci amerykańskich czy chińskich w odniesieniu do dzieci polskich – w różnych populacjach „normalne” wartości wzrostu, wagi, czy szerokości szpar powiekowych mogą być zupełnie inne) oraz zwalidowany pod kątem trafności (każdy test coś mierzy, pytanie jednak, czy rzeczywiście mierzy to, co powinien mierzyć). Walidacja polega najczęściej na przebadaniu testem dużej grupy osób zarówno chorych, jak i zdrowych (grupa kontrolna) i sprawdzeniu, czy wniosku wysuwane na podstawie testu są prawidłowe. Dopiero takie narzędzie możemy nazwać rzetelnym i zastosować je w diagnostyce.

Użycie sprawdzonego testu diagnostycznego minimalizuje subiektywizm i rozbieżności w diagnozie w przypadku użycia go przez różnych specjalistów. Dwóch diagnostów przeszkolonych z użycia tego samego testu powinno być w stanie postawić niezależnie od siebie taką samą diagnozę. Zwiększa to pewność postawienia trafnej diagnozy i podjęcia skutecznych działań, poprawia też wzajemne zrozumienie pomiędzy różnymi specjalistami.
W przypadku FASD, obecnie jedynym zwalidowanym na polskim gruncie testem jest czterocyfrowy kwestionariusz diagnostyczny (tzw. „Kwestionariusz Waszyngtoński” opracowany przez prof. Susan Astley z Uniwersytetu Waszyngtońskiego). Przy pomocy tego kwestionariusza diagnosta ocenia rozwój dziecka na czterech wymiarach:
• Opóźnienie wzrostu
• Charakterystyczne dla FAS cechy dysmorfii twarzy – wąskie szpary powiekowe, spłaszczona rynienka podnosowa.
• Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego,
• Prenatalna ekspozycja na alkohol.

Każdy z tych wymiarów jest oceniany na skali od 1 (całkowity brak) do 4 (pełne natężenie). W efekcie daje to 4-cyfrowy kod diagnostyczny, np. 1111 (brak jakichkolwiek objawów FAS), 4444 (pełnoobjawowy FAS), ale też wiele kodów pośrednich pomiędzy 1111 a 4444 – łącznie aż 256 możliwych kombinacji. Te wszystkie kombinacje są pogrupowane w 22 możliwe kategorie należące do spektrum poalkoholowych zaburzeń płodu (FASD), co pozwala na precyzyjne i obiektywne określenie problemu z jakim zmaga się pacjent. Uzyskana w ten sposób diagnoza pozwala na skuteczną pomoc i terapię, dostosowaną do rzeczywistego problemu.

Podsumowania diagnostycznego dokonano zgodnie z wytycznymi prof. S. Astley (zawarte są one w podręczniku wydanym przez Uniwersytet Waszyngtoński w Seattle - FAS Diagnostic and Prevention Network – link do oryginału: https://depts.washington.edu/fasdpn/pdfs/guide2004.pdf). Polska wersja podręcznika zatytułowana "Spektrum Poalkoholowych Wrodzonych Zaburzeń Rozwojowych" wydana została w r. 2010 pod red. prof. Małgorzaty Janas-Kozik i dr Małgorzaty Kleckiej jest dostępna w Ośrodku Fastryga.
 

Jesteś zainteresowany/zainteresowana diagnozą FASD? Ośrodek Fastryga oferuje kompleksową diagnostykę poalkoholowych zaburzeń płodu.
http://www.osrodekfastryga.pl/oferta/diagnostyka

Chcesz nauczyć się jak korzystać z kwestionariusza waszyngtońskiego w swojej praktyce diagnostycznej? Zapraszamy na szkolenie!
http://fas.org.pl/co-robimy/szkolenia-konferencje/4ckd

Zainteresowanych naukowymi podstawami Kwestionariusza Waszyngtońskiego zachęcamy do lektury artykułu w Psychiatrii Polskiej:
„Walidacja polskiej wersji Kwestionariusza Waszyngtońskiego do Oceny Spektrum Poalkoholowych Wrodzonych Zaburzeń Rozwojowych.” Małgorzata Klecka, Małgorzata Janas-Kozik, Ireneusz Jelonek, Andrzej Siwiec, Janusz K. Rybakowski, Psychiatria Polska 2017; 51(2): 335–347.
http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/onlinefirst/Klecka_PsychiatrPolOnlineFirstNr46.pdf
 
 
 

Szybki kontakt

Fundacja Fastryga
44-266 Świerklany
ul. Rybnicka 28 B
508 552 211
Biuro czynne pn-pt. 9.00-16.00
fundacjafass
 
 

Formularz kontaktowy

  1. Twoje imię i nazwisko*
    Nieprawidłowe dane
  2. Twój e-mail*
    Nieprawidłowe dane
  3. Twoja wiadomość*
    Nieprawidłowe dane
  4. Wpisz kod z obrazka*
    Wpisz kod z obrazka
    Nieprawidłowe dane

Ten serwis używa cookies i podobnych technologii. Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Polityka Cookies