Mity i fakty dotyczące płodowego zespołu alkoholowego (FAS).
Dr n. med. Malgorzata Klecka
MIT: Jedna lampka wina lub innego „lekkiego” alkoholu nie zaszkodzi dziecku w okresie ciąży.
FAKT: Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, ani bezpiecznego okresu ciąży, w którym można pić
nie obawiając się konsekwencji dla płodu, nie ma też bezpiecznego alkoholu. Wczasie ciąży
kobiety powinny zachowywać całkowitą abstynencję.
MIT: „Lekkie” alkohole, takie jak wino lub piwo nie są szkodliwe dla płodu i można się ich napić
od czasu do czasu.
FAKT: Nie istnieją „lekkie” alkohole – każdy z nich zawiera toksyczny dla płodu etanol, tylko
w innym stężeniu.
MIT: Każde dziecko, którego matka piła alkohol w czasie ciąży zachoruje na FAS.
FAKT: Na szczęście nie – choć fakt ten nie powinien stanowić usprawiedliwienia dla picia.
Wystąpienie FAS zależy od genetycznej odporności dziecka na toksyczne działanie etanolu, od
okresu ciąży, dawki i wielu innych czynników, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Lepiej
nie pić wcale.
MIT : Dzieci z FAS zawsze są upośledzone umysłowo.
FAKT: Niektóre osoby z FAS mają opóźnienia w sferze intelektualnej, a inne nie. Mogą mieć
poziom inteligencji w normie, a czasem nawet powyżej. W sytuacji uszkodzenia/dysfunkcji mózgu
każda osoba z FAS będzie prezentować inne objawy.
MIT: Dzieci z FAS często kłamią, kradną i łamią prawo. Są „urodzonymi przestępcami”.
FAKT: Dzieci z FAS wcześnie zdiagnozowane i otoczone właściwą opieką wcale nie muszą zejść
na złą drogę nawet wówczas, gdy mają problemy z dokonywaniem właściwych wyborów w życiu.
MIT: Dzieci z FAS i PFAS (Częściowym FAS) są źle wychowane – dlatego sprawiają problemy
w domu i szkole.
FAKT: Uszkodzenie mózgu nie jest kwestią wychowania! Osoby z dysfunkcją mózgu mają
problem z gromadzeniem informacji przekazywanych przez zmysły, co prowadzi do problemów z
zachowaniem. Wychowywanie dzieci z FAS jest trudnym wyzwaniem, a opiekunowie takich
dzieci potrzebują pomocy i wsparcia zamiast krytyki i oceny.
MIT: Dzieci z FAS kiedyś „wyrosną” z objawów choroby.
FACT: Niestety, z FAS się nie wyrasta. FAS to choroba na całe życie, choć jej objawy mogą się
zmieniać z wiekiem.
MIT: Stwierdzenie, że dziecko ma uszkodzenie mózgu oznacza „wyrok”.
FACT: NIGDY nie rezygnujemy z pomocy dziecku, które ma problemy rozwojowe. Musimy
zrozumieć, jakie są potrzeby takiego dziecka i nie ustawać w poszukiwaniu MOŻLIWOŚCI
pomocy.
MIT: Diagnozowanie dzieci dotkniętych FAS to “szufladkowanie” ich na całe życie.
FAKT: Diagnoza określa i nazywa problem, pomaga odkryć sposób pomocy i uwalnia od
nierealistycznych oczekiwań wobec dziecka.
MIT: Istnieje jedna dokonała metoda pomocy osobom z FAS, tylko trzeba ją odkryć.
FAKT: FAS jest zaburzeniem złożonym wymagającym wielu fachowych interwencji i współpracy
licznych specjalistów.
MIT: Osoby z FAS zachowują się nieodpowiedzialnie, gdyż mają problem z motywacją do
działania. Gdyby chciały, zachowywałyby się inaczej.
FAKT: Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem nie są kłopoty z motywacją, lecz brak
zdolności do skutecznego rozwiązywania problemów albo zwyczajne przeciążenie.
MIT: Dysponujemy już wystarczajacą wiedzą, aby poradzić sobie z problemem FAS.
FAKT: We wszystkich obszarach związanych z FAS potrzebne są dalsze badania naukowe –
epidemiologiczne (występowanie choroby), dotyczące prewencji, wczesnej interwencji i terapii.